تمایزپذیری و هویت اجتماعی مبتنی بر مصرف: مطالعة موردی جوانان شهر تهران

author

  • علی شکوری دانشیار گروه برنامه ریزی اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران
Abstract:

برجسته شدن تفاوت‏ها و هویت‏های اجتماعی ناشی از سبک‏های مصرف و تنوع اشکال آنها حتی در بین یک گروه اجتماعی به ویژه در میان جوانان سئوالات زیادی را در خصوص ساخت‌یافتگی و الگوپذیری آنها مطرح کرده است. این مقاله با استفاده از داده‌های یک مطالعة میدانی در شهر تهران، الگوی فعالیت‏های تفریحی و ترجیحات موسیقایی و ماهواره‏ای جوانان را به عنوان مولفه‏های هویّت اجتماعی و تمایزپذیری جدید ناشی از سبک‏های مصرف مورد بررسی قرار می دهد و در پی آن است تا ببیند که آیا فعالیت‏های مربوط به حوزة مصرف در خصوص جوانان تابع الگو یا الگوهای خاصی هستند و از ساخت اجتماعی تبعیت می‏کنند؟ به‌ عبارتی آیا ما شاهد شکل‌گیری سبک‌ها یا خرده‌فرهنگ‌های جوانان هستیم؟ یا اینکه کنش‌ها و تمایلات مذکور خصلت فردی دارند؟ این مطالعه نشان می دهد که با توجه به فعالیت‏های تفریحی ده نوع الگو یا سبک، با عنایت به علایق موسیقایی سه نوع الگو و همین‏طور با توجه به علایق ماهواره‏ای سه نوع الگو در میان افراد مورد مطالعه قابل تشخیص است. این فعالیت‏ها و الگو‏ها با بیشتر متغیرهای موقعیتی پاسخگویان همبستگی معنی‏داری را از نظر آماری نشان می دهند. نظر به نتیجه تحلیل داده‏ها، این ‏فرضیه که الگوهای مربوط به فعالیت‏های تفریحی دارای خصلتی فردی هستند، رد می شود و در عوض فرضیة مبتنی بر تاثیر پذیری علایق و ذائقه‏ها از جایگاه فرد در ساخت اجتماعی تایید می شود. در واقع، این‏گونه فعالیّت‏ها و سبک‏ها در معرض محدویّت‏های ساختاری قرار می‏گیرند. همین‌طور، فعالیّت‏های تفریحی و ذائقه‏های پاسخگویان به عنوان یک زمینه اجتماعی مطرح می‏شوند که آنها در آن فرصتی را برای شکل دادن به هویّت خویش و کسب استقلال از والدین می‏یابند. یافته های پژوهش در زمینة وجود الگوها و سبک‏های متفاوت تفریحی، ذائقه‏های هنری و مصرف رسانه‏ای افراد، بیانگر پیدایش و نضج پدیدة جدیدی با عنوان خرده فرهنگ جوانان در درون فرهنگ کلّی است که به نوبة خود عدم توفیق سیاست‏ها و برنامه‏های فرهنگی رسمی مربوط به امور جوانان را در انطباق با فرهنگ حاکم مطرح می‏کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

هویت اجتماعی و مقاومت فرهنگی؛ مطالعة مصرف کالاهای فرهنگی غیرمجاز در شهر تهران

باتوجه‌به اهمیت فزایندۀ هویت و مصرف در جامعه‌شناسی معاصر و نیز ارتباط میان این دو، مقالۀ حاضر درصدد بررسی رابطۀ میان هویت اجتماعی و مصرف کالاهای فرهنگی غیرمجاز در شهر تهران برآمده است. دلیل انتخاب کالاهای فرهنگی، آن است که مصرف در این حوزه، بیش از سایر حوزه‌ها از قید ضرورت‌های اقتصادی رها شده و بهتر می‌تواند روند تغییرات رخ‌داده و گروه‌بندی‌های هویتی را بازنمایی کند. در مبانی نظری، از دیدگاه‌ها...

full text

منش و سبک مصرف موسیقی: مطالعه موردی جوانان شهر تهران

این مقاله سعی می‌کند براساس نظریه منش و میدان بوردیو و با استفاده از روش پیمایش و میدانی و با مطالعه رابطه منش جوانان تهرانی و مصرف موسیقایی آنها به برخی پرسش‌ها پاسخ دهد. برجسته شدن تمایزهای مبتنی بر مصرف انواع متفاوتی از موسیقی به‌ویژه موسیقی غیر ایرانی در بین جوانان کشور‏، پرسش‏های زیادی را در مورد ساخت‌یافتگی آنها، ماهیت این گرایش‌ها و میزان توفیق سیاست‏های فرهنگی مطرح کرده است. مطالعه ما ن...

full text

شبکه‌ی اجتماعی فیس‌بوک و تغییرات هویت اجتماعی جوانان شهر تبریز

حضور در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی همچون فیس‌بوک بنا به ویژگی‌ها، خصوصیات، امکانات و کارکردهای خاص این فضا و با عنایت به وضعیت اجتماعی، سیاسی، فرهنگی جوانان در کلان‌شهرهای در حال گذار ما، تأثیرات عمیقی را بر جنبه‌های متفاوت هویت و به تبع آن، بر سبک زندگی کاربران ایرانی و خصوصاً جوانان به مثابه‌ی بزرگ‌ترین طیف مخاطبان و فعالان این فضا خواهد گذاشت. در حقیقت کاربران ایرانی با توجه به ساختارهای عینی ...

full text

رابطه مصرف رسانه‌ای با هویت اجتماعی و سبک زندگی نوین در بین جوانان شهر تبریز

هدف از پژوهش حاضر، مطالعه رابطه بین میزان استفاده از رسانه‌های جمعی داخلی و خارجی، با هویت اجتماعی و سبک زندگی نوین جوانان بوده است. این پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه محقق‌ساخته، با حجم نمونه 400 نفر در میان مردان و زنان 15 تا 30 سال کلان‌شهر تبریز انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از متفاوت بودن سبک زندگی زنان با مردان است و نشان می‌دهد که مردان سبک زندگی مدرن‌تری را در مقایسه با...

full text

مصرف و هویت: مطالعه مردم‌شناختی جوانان بازاری شهر بانه

تجارت مرزی در مناطق کُردنشین به‌واسطه موقعیت مرزی و گسترش بازار‌های جهانی رشد قابل توجهی پیدا کرده است. به‌دلیل رشد چشمگیر و فزاینده فضا‌های تجاری در میدان مورد مطالعه، در بیست سال اخیر، شهر مرزی بانه به شهر پاساژ‌ها معروف شده و گردشگری خرید جایگاه درخور توجهی پیدا کرده است. مقاله حاضر در چارچوب روش مردم‌نگاری به‌دنبال واکاوی هویت مردم محلی به‌واسطه فرهنگ مصرف کالا‌های جهانی است. در این‌راستا در...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 2

pages  -

publication date 2006-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023